Kinderen bij de bevalling of toch maar niet?

De bovenverdieping van het Brusselse herenhuis voelt als een gezellige cocon. Er hangt een slinger met bemoedigende spreuken aan de muur, de pot warme thee staat klaar en er weerklinkt een rustgevend deuntje. Aan de keukentafel is kleutertje Ellie ijverig aan het kleuren. Jongere zus Flore volgt haar potloodstreken vanop de veilige schoot van haar tante. Het is al ver voorbij bedtijd, maar flink gaan slapen is voor één keer niet belangrijk.

In de woonkamer hebben twee vroedvrouwen op de grond postgevat. Dicht bij Sarah, die haar weeën rustig wegpuft op een grote bal. Als Ellie dicht tegen haar mama aankruipt, zet ze haar hoofdtelefoon op. Ze weet dat je van baby’s krijgen al eens moet roepen. Ze helpt de vroedvrouwen om de doppler tegen de buik te houden en zo de harttonen te controleren.

Sarah heeft intussen haar eigen cocon gevormd. Middenin de gezellige drukte vindt zij de rust om zich klaar te maken voor de bevalling. De aanwezigheid van haar kinderen neemt de aandacht weg van de pijn en haar arbeid lijkt deel uit te maken van een doodgewoon huiselijk tafereel. Terwijl tussen de baarkruk stilaan een hoofdje verschijnt, zit Ellie op de eerste rij. Met een bekertje melk in de hand ziet ze hoe haar kleine broer Otte ter wereld komt.

Wil jij graag je kind bij de bevalling?

Is het een goed idee om te bevallen met je oudere kinderen erbij? Daar is natuurlijk geen zwart-wit antwoord op. De plaats waar je gaat bevallen, je eigen manier om rust te vinden en hoe je kinderen een geboorte ervaren, spelen allemaal een rol. Als geboortefotograaf mocht ik al een paar keer aan de zijlijn staan bij een thuisbevalling met kinderen en dat waren telkens wel bijzondere ervaringen.

Het geboorteverhaal van Otte, het broertje van Ellie en Flore, is een heel mooi voorbeeld van hoe het meestal gaat tijdens een thuisbevalling met kinderen erbij. Er was totaal geen paniek voelbaar, de ruimte was helemaal stressvrij. Ellie wou alles van kortbij meemaken, terwijl Flore op afstand wat speelde. En dat voelde allebei goed. Toen ik die nacht naar huis reed, bedacht ik me hoe moeiteloos kinderen zich kunnen aanpassen aan zo’n aparte situatie.

Youandi’s weeën zijn zo intens, dat haar lichaam aangeeft om te roepen. Net op dat moment vraagt Perre, haar oudste zoontje, om te drinken. De vroedvrouw en ik werpen elkaar een bezorgde blik toe. Gaat dit net op zo’n heftig moment lukken? Maar de borstvoeding tijdens de weeën zorgt er net voor dat de bevalling een versnelling neemt, door al de oxytocine die vrijkomt. Tien minuutjes later zit Perre alweer in het hoekje van de woonkamer met zijn oma te spelen, zonder zelf te beseffen hoeveel hij zijn mama vooruit heeft geholpen tijdens haar bevalling.

WAAR MOET JE REKENING MEE HOUDEN

ALS JE JE KIND BIJ DE BEVALLING WIL?

1.       Waar ga je bevallen?

Het gebeurt zelden tot nooit dat kinderen aanwezig zijn bij een ziekenhuisbevalling, al valt het natuurlijk wel altijd te bespreken met de gynaecoloog. Bij thuisbevallingen is het wel een goede optie, maar ook als je gaat bevallen in een geboortehuis (waar je net als bij een thuisbevalling bevalt met twee vroedvrouwen) zijn er mogelijkheden.

2.       Hoe voel je je er zelf bij?

Bij een bevalling versterken weeën door het hormoon oxytocine. Dit hormoon wordt aangemaakt wanneer je je veilig voelt, maar ook door knuffelen, massages, ... Het helpt je om in een diepe ontspanning te komen, een soort ‘bevallingsland’ waarin je je terugtrekt in je eigen cocon. Hoe zit het bij jou? Kinderen die je komen knuffelen, kunnen zorgen voor een extra shot oxytocine, wat heel bevorderlijk is voor de bevalling. Maar misschien voelt het net moeilijker om in je cocon te kruipen als de kinderen er zijn, omdat je het zorgende niet kan loslaten. Het is belangrijk om hier op voorhand even bij stil te staan, en om dat ook tijdens de bevalling nog te kunnen aangeven. Soms zie je dat een moeder haar kind er heel graag bij wil, maar zich pas volledig kan overgeven aan het baringsproces als de oudste in bed liggen.

3.       Hoe ervaren kinderen een geboorte?

Kinderen ervaren een bevalling vaak op een hele natuurlijke en open manier, zonder de taboes of angst die volwassenen soms hebben. Peuters en kleuters begrijpen nog niet alles, maar voelen de sfeer goed aan en kunnen nieuwsgierig of troostend zijn. Oudere kinderen en tieners beseffen beter wat er gebeurt en kunnen de bevalling als iets bijzonders en indrukwekkends ervaren. Sommigen kijken vol verwondering toe, terwijl anderen liever op afstand blijven. Als ouder ken je je kind natuurlijk het best. Is je telg van nature angstig, dan is aanwezig zijn bij de geboorte misschien niet de beste optie.

Een goede voorbereiding is belangrijk. Leg je kinderen op een eenvoudige manier uit wat er gaat gebeuren, inclusief het feit dat mama pijn kan hebben en dat dit normaal is. Bekijk samen filmpjes of boeken over geboortes om hen voor te bereiden.

Daarnaast is opvang ook een must. De partner is er in de eerste plaats om jou te ondersteunen, net als de vroedvrouwen. Zorg dat er iemand is die zich enkel om je kind hoeft te bekommeren, zoals een tante of grootouder. Zo heb je ook iemand die een wandeling kan gaan maken of het kind mee naar haar eigen thuis kan nemen, als het toch niet zo’n succesverhaal blijkt te zijn.

4.    Hou rekening met een plan B

Bij een geboorte thuis of in het geboortehuis is er altijd een kans dat je toch nog naar het ziekenhuis moet vertrekken. Ook hier is het belangrijk dat er iemand is om je oudere kinderen dan op te vangen, zodat je niet last minute voor een babysit moet zorgen. Ook als er complicaties zijn en ingrepen volgen, wil je iemand in de buurt die zich over je kinderen ontfermt en zich met hen ergens kan terugtrekken.

Emotionele uitdagingen voor je kind tijdens de bevalling

Het is een heel bijzondere ervaring om je kind bij je bevalling te hebben, maar voor sommige kinderen kan het heel intens zijn om mama pijn te zien hebben. Kinderen kunnen onrustig zijn of verveeld raken, of aandacht vragen wanneer je die net niet kan leveren. Ook achteraf kunnen ze tijd nodig hebben om te begrijpen en verwerken wat ze hebben gezien, vooral als de bevalling moeilijk verliep of mama veel pijn had.

Billie werd wakker. Slaapdronken kwam ze kijken waarom er beneden zoveel lawaai was. Van zodra ze doorhad wat er aan het gebeuren was, was ze klaarwakker. “Wat kan ik doen om te helpen? Ik wil helpen!” Wat een heerlijke zus heb jij kleine man. Ze zorgde voor drinken, gaf kusjes en knuffels en zei op de juiste momenten de juiste woorden. Op moeilijke momenten kroop ze zelfs mee in het bevalbad als morele steun. En op het moeilijkste moment klinkt er “Komaan mama, je bent er bijna! Jij kan dit! Je hebt altijd gezegd dat als het veel pijn doet en je niet meer kan, je er bijna bent.”

Enkele stevige oerkreten later wordt Gust geboren. De meisjes twijfelen geen seconde en springen mee in bad om hem te verwelkomen en te bewonderen.

De voordelen van bevallen met kinderen erbij

Voor kinderen is het een ongelooflijke ervaring om erbij te mogen zijn op het moment dat hun broertje of zusje geboren wordt. Thuisbevallingen gebeuren meestal in alle rust, en de geboorte van een nieuw familielid is echt een moment dat ze de rest van hun leven zullen koesteren. Kinderen die de geboorte bewust meemaken, voelen zich vaak ook directer betrokken bij hun nieuwe broertje of zusje.

Meisjes wapent het ook echt om later zelf bewuster te bevallen. De angst die in onze maatschappij vaak rond bevallingen heerst, kunnen zij veel beter kaderen. Want geef toe, het beeld dat we in films en series over bevallingen zien, klopt toch niet helemaal.

Veel kinderen voelen zich ook trots dat ze bij de geboorte van hun broer of zus mochten zijn en vertellen enthousiast over hun ervaring. Het is heel speciaal om getuige te mogen zijn van zo’n belangrijk moment.

En dan wil ik heel graag afsluiten met het voordeel als mama. Want oxytocine is het hormoon dat de weeën stimuleert en het komt nergens beter op gang dan wanneer je je kinderen knuffelt. En zo helpen zij je op dat moment verder in je bevalling. Maar maak de keuze vooral uit je gevoel. Bevallen doe je op oerkracht, probeer dus zeker te voelen of het je gaat afleiden als je hele gezin aanwezig is, of net extra steun gaat geven.